Ομιλία της κας Ιωάννας Καραμάνου (Α.Π.Θ.)

Θέμα: «Ο πάπυρος της Δάφνης (430-425 π.Χ.) και τα πολιτισμικά του συμφραζόμενα»

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Την Τρίτη 30 Μαΐου 2023, ώρα 11.00, θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των «Επιστημονικών Συναντήσεων» που οργανώνει ο Τομέας Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α. η ομιλία της κυρίας Ιωάννας Καραμάνου Καθηγήτριας Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με θέμα:

«Ο πάπυρος της Δάφνης (430-425 π.Χ.) και τα πολιτισμικά του συμφραζόμενα»

Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής στα Ελληνικά. Σας προσκαλούμε να παραστείτε.

Ο διευθυντής του Τομέα Κλασικής Φιλολογίας

Βασίλης Λεντάκης

Περίληψη

Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί ερευνητικό αποτέλεσμα μιας διεθνούς διεπιστημονικής συνεργασίας υπό το συντονισμό του ομότιμου καθηγητή Egert Pöhlmann (Παν/μιο του Erlangen) και του αείμνηστου καθηγητή Martin West (Παν/μιο της Οξφόρδης) με σκοπό την ολιστική προσέγγιση (φιλολογική, αρχαιολογική, μουσικολογική, ανθρωπολογική) των ευρημάτων δύο τάφων στη Δάφνη της Αττικής (περ. 430/25 π.Χ.). Τα ευρήματα αυτά φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά και περιλαμβάνουν έναν αποσαθρωμένο παπύρινο κύλινδρο – τον αρχαιότερο έως τώρα σωζόμενο πάπυρο με ελληνική γραφή— πέντε κηρωμένες πινακίδες, άλλη γραφική ύλη, τρία μουσικά όργανα (θραύσματα μιας άρπας, μιας λύρας και ενός αυλού) και εννέα αστραγάλους. H ομιλήτρια συμμετείχε στη διεπιστημονική αυτή ομάδα, αναλαμβάνοντας να εκδώσει μία επιλογή σπαραγμάτων από τον παπύρινο κύλινδρο. Η ανάγνωση του κυλίνδρου, που είναι αποσαθρωμένος με τα φύλλα του να είναι κολλημένα μεταξύ τους λόγω του υγρού περιβάλλοντος στο οποίο βρέθηκε, κατέστη εν μέρει εφικτή μέσω πολυφασματικής φωτογράφισης, που αποκάλυψε λέξεις και συλλαβές ακόμη και στα κατώτερα στρώματα των σπαραγμάτων. Από τη σκοπιά της παπυρολογικής έρευνας η (έστω και μερική) ανάγνωση του κυλίνδρου της Δάφνης μάς παρέχει τη δυνατότητα να κάνουμε συγκρίσεις (ως προς το γραφικό χαρακτήρα, τις συνθήκες διατήρησης και συντήρησης) με άλλους παλαιούς παπύρους, που χρονολογούνται στον τέταρτο αιώνα π.Χ., όπως είναι ο πάπυρος του Δερβενίου, ο κύλινδρος των Περσών του Τιμοθέου και ο πρόσφατα εκδεδομένος P.Callatis 1. Από λογοτεχνική και πολιτισμική άποψη τα αποσπάσματα του κυλίνδρου της Δάφνης και τα θραύσματα των πινακίδων παρέχουν ενδείξεις ποιητικού λόγου και μυθολογικής θεματολογίας, συνηγορώντας υπέρ της πιθανότητας να πρόκειται για ποιητικά κείμενα. Το στοιχείο αυτό, σε συνάρτηση με τη συλλογή μουσικών οργάνων που βρέθηκαν στον ίδιο τάφο, καταδεικνύει την αλληλεπίδραση μεταξύ μουσικής και ποίησης κατά τον πέμπτο αιώνα, που τεκμαίρεται, ανάμεσα στα άλλα, και από την αντίληψη που διέπει την παλαιά αθηναϊκή παιδεία.

---