Σ. Παπαϊωάννου  (Α-Ι)

Λατινική Γραμματική και Συντακτικό (Μέρος Α): Οι πέντε κλίσεις των ουσιαστικών και τρείς κλίσεις των επιθέτων.  Οι τέσσερις συζυγίες των ρημάτων στην ενεργητική φωνή.  Οι όροι της κύριας πρότασης.  Μετοχές και Απαρέμφατα.  Λεξιλόγιο.

Λατινική Γραμματεία και Ιστορία: Εισαγωγή σε βασικά είδη της λατινικής γραμματείας (έπος, ρητορεία, ιστοριογραφία, λυρική ποίηση).

Α. Μιχαλόπουλος  (Κ-Ξ)

Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η επισκόπηση της Λατινικής λογοτεχνίας από τις αρχές της μέχρι και τον 2ο αι. μ.Χ. Μελετώνται τα λογοτεχνικά είδη στη διαχρονική τους εξέλιξη, καθώς και η ζωή και το έργο των σημαντικότερων εκπροσώπων κάθε είδους. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στους συγγραφείς και τα λογοτεχνικά είδη κατά την εποχή του Αυγούστου. Παράλληλα, επιδιώκεται η διεύρυνση και εμβάθυνση των γνώσεων των φοιτητών στη Γραμματική και το Συντακτικό της λατινικής γλώσσας καθώς και ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου τους μέσα από τη μελέτη επιλεγμένων κειμένων της λατινικής πεζογραφίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αντιμετώπιση μεταφραστικών προβλημάτων και στην εξοικείωση των φοιτητών με τεχνικές μετάφρασης από τη λατινική στην ελληνική.

Μ. Γκαράνη (Ο-Ω)

Α. Μιχαλόπουλος

Ρ. Δημοπούλου

Λατινική Γραμματική και Συντακτικό (Μέρος Β): Το σύστημα της παθητικής φωνής. Η χρήση των μετοχών στη Σύνταξη.  Υποτεταγμένος Λόγος, δευτερεύουσες προτάσεις στη σύνταξη, Πλάγιος λόγος. Λεξιλόγιο. Μεταφραστικές Ασκήσεις σε πρωτότυπα κείμενα.

Λατινική Γραμματεία και Ιστορία: Συστηματική μελέτη των βασικών λατινικών γραμματειακών ειδών, εισαγωγή στη ρωμαϊκή ιστορία και αναφορά στην οργάνωση του ρωμαϊκού ρεπουμπλικανικού πολιτεύματος (res publica romana).

Β. Βαϊόπουλος 

Σ. Παπαϊωάννου ΚΦL03

Βιργιλίου, Αινειάς. 

Εισαγωγή στην Αινειάδα και τη Ρωμαϊκή επική ποίηση. Η σχέση του Βιργιλίου με την ελληνική και προγενέστερη ρωμαϊκή επική παράδοση. Ομηρικό διακείμενο και καλλιμάχεια ποιητική.  Βιργίλιος και Αυγούστεια ιδεολογία. Η κοσμοθεωρία του Αινεία και o mos maiorum. Αναλυτική μελέτη εκτενών αποσπασμάτων από τα βιβλία 1 και 2. Μελέτη των βιβλίων 1-4 στο σύνολό τους από μετάφραση.

Β. Βαϊόπουλος ΜΦL03, ΓΦL03

To μάθημα εισάγει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες στη λογοτεχνική παραγωγή της εποχής του Αυγούστου, προωθώντας την εξοικείωσή τους ιδιαίτερα με το βιργιλιανό έπος. Ανάλυση αποσπασμάτων από τα βιβλία 1, 4, 6 και 8, που απηχούν την ιδεολογία του αυγούστειου καθεστώτος, παρεμφαίνουν τον ρόλο της pietas, αναδεικνύουν ζητήματα ρωμαϊκότητας/ρωμαϊκής ταυτότητας, θρησκείας και πολιτικής, και προβάλλουν την ιδέα της εποχής και του Βιργιλίου/Αυγούστου για την αποστολή της Ρώμης. Παράλληλα, θίγονται θέματα είδους και διακειμενικότητας, ενώ οι φοιτήτριες/ές ασκούνται και στην κατανόηση λατινικού λόγου, διδαγμένου και αδίδακτου.

Μαθησιακά αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα οι φοιτήτριες/ές θα είναι σε θέση να:
α. Κατανοούν λατινικά κείμενα με τη βοήθεια λεξικού και να τα μεταφράζουν στα Ελληνικά.

β. Αντιλαμβάνονται γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα και να αποδίδουν το νόημα του αρχαίου κειμένου.

β. Γνωρίζουν βασικά χαρακτηριστικά για το βιργιλιανό έπος και τη λατινική λογοτεχνία της περιόδου του Αυγούστου.

γ. Είναι εξοικειωμένες/οι με το ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής μετά τους Εμφυλίους.

δ. Συζητούν θέματα ταυτότητας/ρωμαϊκότητας και για την ανάδειξη της αποστολής της Ρώμης από το αυγούστειο καθεστώς, σε συσχέτιση με τα ιστορικοκοινωνικά συμφραζόμενα της εποχής.

Στ. Διακρίνουν  διακειμενικές σχέσεις των διδασκόμενων κειμένων και ειδολογικές πτυχές τους.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Παπαγγελής Θ. (2018). Βιργιλίου, Αινειάδα, προλεγόµενα-µετάφραση-σχόλια, Αθήνα.

Μιχαλόπουλος Ανδρέας - Μιχαλόπουλος Χαρίλαος (2016). Ρωμαϊκό Έπος: Βεργίλιος Αινειάδα - Οβίδιος Μεταμορφώσεις. Αθήνα (2016) (Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, διαθέσιμο στο https://repository.kallipos.gr/handle/11419/2611).

Papaioannou Sophia (2005). Epic Succession and Dissension: Ovid, Metamorphoses 13.623-14.582, and the Reinvention of the Aeneid, Berlin and New York.

Papaioannou Sophia. «Founder, Civilizer and Leader: Vergil’s Evander and his Role in the Origins of Rome», Mnemosyne 56.6 (2003) 680-702.

Καραμαλέγκου Ελένη (1987), Οι Dei Penates της Αινειάδας και ο Αύγουστος, Αθήνα.

Γκαστή Ε. (2005). Βιργιλίου Αινειάδα, Βιβλίο II: Εισαγωγή–Μετάφραση– Ερμηνευτικό Δοκίμιο, Αθήνα.

Austin R.G. (2000-1). Βεργιλίου Αινειάδος Βιβλία 1, 2, 4, µτφρ.-επιµ. Λ. Τροµάρας, Θεσσαλονίκη.

Williams R. D. (2003). P. Vergili Maronis, Aeneidos Liber Tertius, edited with a Commentary, Μετάφραση Λεωνίδας Τρομάρας, Θεσσαλονίκη.

Hardie, Ph. (2005). Βιργίλιος, µτφρ. Ε. Μυτούση, επιµ. Β. Φυντίκογλου, Θεσσαλονίκη.

Cairns F. (1989). Virgil's Augustan Epic. Cambridge.

Bailey C (1935). Religion in Virgil, Oxford.

Eck W. (2014). Η εποχή του Αυγούστου (µτφρ.‒ επιµ. Α. Ν. Μιχαλόπουλος), Αθήνα.

Galinsky (επιµ.. 2005). The Cambridge Companion to the Age of Augustus, Cambridge.

Clausen W. (2002). Virgil’s Aeneid: Decorum, Allusion, and Ideology, München-Leipzig.

Lipka M. (2009). Roman Gods. A Conceptual Approach, Leiden–Boston.

Farrel J. – Putnam M. (επιμ.) (2010). A Companion to Virgil’s Aeneid and its Tradition, Malden, Massachusetts.

von Albrecht, M. (1997). Iστορία της ρωμαϊκής λογοτεχνίας. 2 τόμοι, Ηράκλειο.

Habinek T. N. (1998). The Politics of Latin Literature, Writing, Identity, and Empire in Ancient Rome, Princeton, NJ.

Vaiopoulos Vaios. «History and Religion at the Service of Politics in Augustan Rome: A General Approach», Humanities 42 (March 2011) 141-163.

Vaiopoulos Vaios. «Examining the Roman Past Through Literary Sources: Contradictions and Convergence», Mediterranean World 25 (2021) 49-58.

Σ.  Γεωργακοπούλου

Εισαγωγή στη ρωμαϊκή ρητορική και Κικέρων Pro Archia

1). Ρωμαϊκή ρητορική τέχνη ως ιστορική πραγματικότητα και ως ιδεολογικό υπόδειγμα (συνθήκες, ορολογία, θεωρητικές πραγματείες). 2). Ο λόγος υπέρ του ποιητή Αρχία (62 π.Χ.): το νομικό πλαίσιο (Lex Papia de civitate romana), τα πολιτικά κίνητρα, η ιδεολογική φόρτιση (artes liberales, studia humanitatis, πολιτισμική ταυτότητα της Ρώμης). Δομή (οικονομία του λόγου, στρατηγικές υπεράσπισης), ειδολογική ανάλυση. Μετάφραση, υφολογικά σχόλια (ornatus, νέο genus dicendi).

Α. Μιχαλόπουλος

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η εξέταση του είδους της λυρικής ποίησης και της εξέλιξής του σε Ελλάδα και Ρώμη με επίκεντρο τις Ωδές του Ορατίου. Παρουσιάζονται η ζωή και το έργο του Ορατίου, η εποχή του και το ιστορικό, ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο, στο οποίο έζησε και έγραψε. Μέσα από τη μελέτη επιλεγμένων ποιημάτων από τα τέσσερα βιβλία των Ωδών του μελετώνται λεπτομερώς η θεματολογία, η τεχνοτροπία, η ιδεολογία, η φιλοσοφία, το ύφος, η γλώσσα και το μέτρο του μεγάλου Αυγούστειου ποιητή.

 Δ. Μπενέτος

1. Εισαγωγή στη Μεσαιωνική Λατινική Φιλολογία. Ιστορικές περίοδοι και αντιπροσωπευτικοί συγγραφείς.
2. Λογοτεχνικά είδη
• Ιστοριογραφία του 6^ου μ.Χ. αι. στη Δύση: Gregorius Turonensis, Historia Francorum, αποσπάσματα για τους Φράγκους βασιλείς της δυναστείας των Μεροβιγγείων.
• Θρησκευτική Μεσαιωνική Ποίηση: Sequentiae Stabat Mater και Dies Irae. Ρυθμοτονική λατινική μεσαιωνική μετρική.
• Κοσμική Μεσαιωνική Ποίηση: Venantius Honorius Clementianus Fortunatus (Ad Radegundem), Carmina Burana (O fortuna, Imperatrix Mundi).
• Θρησκευτικό δράμα:  Ludus passionis. Γέννηση και εξέλιξη του θρησκευτικού δράματος και σύνδεσή του με το ευρωπαϊκό θέατρο.
3. Λέξεις Κλειδιά: Μεσαιωνική Λατινική Φιλολογία, Gregorius Turonensis, Sequentia, Ludus passionis, Historia Francorum

1. Εισαγωγή στη Μεσαιωνική Λατινική Παλαιογραφία. Η εποχή του Καρλομάγνου.
2. Κριτική του κειμένου και Υπομνήματα (Apparatus criticus, apparatus fontium, apparatus sacrae scripturae).

• Ανάγνωση και έκδοση χειρογράφων.
• Εκμάθηση του προγράμματος  Classical Text Editor (Austrian Academy of  Sciences).
• Εκμάθηση του προγράμματος  Endnote (Reuters).
• Σεμιναριακή εργασία: Ανάγνωση και έκδοση λατινικού φιλολογικού χειρογράφου (συνήθως σχολιαστές του Αριστοτέλη)

Λέξεις Κλειδιά: Λατινική παλαιογραφία, Μεσαιωνική Λατινική Φιλολογία, Classical Text Editor, Endnote, Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, κριτικό υπόμνημα, κριτική του κειμένου.

Ελ. Ντάνου: Ρωμαϊκή Βουκολική Ποίηση

Αντικείμενο του σεμιναρίου αποτελεί η γένεση και η εξέλιξη της Ρωμαϊκής βουκολικής ποίησης με ιδιαίτερη έμφαση στο έργο που σηματοδότησε την καθιέρωση του βουκολικού είδους στη Ρώμη, τις Εκλογές του Βιργιλίου. Βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι η εισαγωγή στους τόπους και τις θεματικές του βουκολικού είδους, η επισκόπηση των προτύπων των Εκλογών, η κατανόηση των καινοτομιών του είδους στον Βιργίλιο, αλλά και η αντίληψη της εξέλιξης του είδους μέσα από την ανάλυση χωρίων από τη βουκολική ποίηση του Βιργιλίου, του Καλπούρνιου και του Νεμεσιανού, καθώς και μέσα από τη συγκριτική μελέτη βουκολικών ποιημάτων με επιλεγμένα αποσπάσματα από άλλα λογοτεχνικά είδη (διδακτική, επική, ελεγειακή ποίηση) που χρησιμοποιούν βουκολικούς τόπους. Επιπλέον, θα εξετασθεί το ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο που οδήγησε στη γένεση και εξέλιξη του βουκολικού είδους στη Ρώμη. Τέλος, κεντρικό στόχο του σεμιναρίου αποτελεί η εξοικείωση των φοιτητών με την επιστημονική έρευνα, την επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων θεωριών, μεθόδων και βιβλιογραφίας μέσα από τη συγγραφή μιας εργασίας σχετικής με το αντικείμενο του σεμιναρίου.

Σ. Παπαϊωάννου

Εισαγωγή στο Ρωμαϊκό Θέατρο και τη Ρωμαϊκή Κωμωδία. Ρωμαϊκή Κωμωδία και Ελληνική Νέα Κωμωδία. Ρωμαϊκή Κωμωδία και η κωμική παράδοση της Ιταλίας. Πλαύτος και Τερέντιος. Εξέλιξη του λογοτεχνικού είδους από τον Αριστοφάνη ως τον Πλαύτο. Συστηματική μελέτη των κωμωδιών του Πλαύτου, Amphitruo και Miles Gloriosus, τόσο από φιλολογική άποψη όσο και από την οπτική της δραματουργίας. Οι παραδόσεις θα εστιάσουν σε επιλεγμένα αποσπάσματα από το πρωτότυπο, ενώ η ανάλυση των δραμάτων προϋποθέτει καλή γνώση του περιεχομένου των κωμωδιών από μετάφραση.