Φιλοσοφική Σχολή
This talk offers an overview of the study of performed language; that is, scripted fictional language as typically found in pop cultural artifacts. It starts from the observation that while performed language was traditionally sidelined in linguistics due to its alleged “inauthentic” nature, it has gradually been acknowledged as a regular part of everyday language use and thus has been normalized in linguistic study. It is argued that, in addition to its social relevance, performed language as an instance of strategic linguistic design is an object worth of serious linguistic engagement as it (i) is characterized by highly specific circumstances of production (e.g. “written-to-be-spoken”, “written-to-be-sung”) and reception and (ii) has the potential for affective engagement. After a brief historical review of the fate of the study of performed language and an outline of the connection to the broader emerging area of pop cultural linguistics, selected case studies on the language of lyrics and of telecinematic language are presented.
Από το ξεκίνημά τους, οι πλατφόρμες των κοινωνικών μέσων σχεδιάστηκαν με την δύναμη της αφήγησης κατά νου και έτσι ώστε να μας παρέχουν δυνατότητες για να λέμε ιστορίες, ειδικότερα συγκεκριμένου τύπου ιστορίες, που έχω αποκαλέσει ‘μικρές ιστορίες/αφηγήσεις’. Χρησιμοποιώντας μια τεχνογραφική μεθοδολογική προσέγγιση που συνθέτει (ψηφιακή) εθνογραφία, κριτική ανάλυση λόγου με σώματα κειμένων & πολύ-σημειωτική αφηγηματική ανάλυση, παρακολουθώ (& ιχνηλατώ) την εξελικτική πορεία των αφηγήσεων στα κοινωνικά μέσα ως επικοινωνιακών πρακτικών που συσχετίζονται άμεσα με τις τεχνολογικές δυνατότητες, τους αλγόριθμους και την αυξανόμενη εμπορευματοποίηση των κοινωνικών μέσων. Στην ομιλία μου, θα παρουσιάσω τα βασικά κειμενικά-πολύ-σημειωτικά χαρακτηριστικά των τυπικών ιστοριών (αφηγηματικών ειδών) στα κοινωνικά μέσα, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία 20 χρόνια, με αποκορύφωμα ‘τα στόρυ’ σε δημοφιλείς πλατφόρμες (από Ινσταγκραμ έως Weibo). Επίσης, θα εστιάσω στη στενή σχέση ανάμεσα στις μικρές ιστορίες και την ‘αυθεντικότητα’ των αφηγητριών (στα ελληνικά, η συνήθης φράση είναι ότι ‘λες την αλήθεια σου’), καταδεικνύοντας τα μιντιακά ιδεολογικά πλαίσια, τους ορισμούς και εν τέλει την εργαλειοποίηση της αφήγησης σε σχέση με την παρουσίαση του εγώ μας.
Το σεμινάριο θα παρουσιάσει την τεχνική του ηλεκτροπαλατογράφου η οποία χρησιμοποιείται για την καταγραφή και την ανάλυση αρθρωτικών δεδομένων που αφορούν την επαφή της γλώσσας με τον ουρανίσκο σε πραγματικό χρόνο κατά την παραγωγή ομιλίας. Μέσω παραδειγμάτων από τυπικά και κλινικά δεδομένα (π.χ. ομιλία στην βαρηκοϊα-κώφωση και στο σύνδρομο Down), οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να δουν στοιχεία της γλωσσικής άρθρωσης και της συνάρθρωσης τόσο για φθόγγους της ελληνικής στην τυπική ομιλία όσο και στις διαραραχές ομιλίας. Θα συζητηθεί η σημασία της ανάλυσης των αρθρωτικών δεδομένων για την κατανόηση του συστήματος των ομιλητών και θα δοθούν πολλά παραδείγματα που αφορούν τις συχνές διαδικασίες του ρέοντος λόγου, όπως η αφομοίωση και η μείωση, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της παραγωγής της ομιλίας.
Στο πλαίσιο της γνωσιακής ονομασιοκεντρικής προσέγγισης, εξετάζονται οι έννοιες ΔΕΝΤΡΟ και ΚΑΡΠΟΣ στη νέα ελληνική και σε άλλες γλώσσες καθώς και τα ουσιαστικά που κατασκευάζονται με το επίθημα -ιά και δηλώνουν οπωροφόρο δέντρο στο πλαίσιο της κατασκευαστικής μορφολογίας της D. Corbin. Επίσης α) προσκομίζονται νέα στοιχεία που αφορούν τη χρονολόγηση του νεολογισμού ακτινίδιο και την κατασκευή του όρου ακτινιδιά, β) προτείνεται ως πρωτοτυπικός μηχανισμός κατασκευής των ονομάτων των οπωροφόρων δέντρων η επιθηματοποίηση με το -ιά, γ) προτείνονται τρόποι διδασκαλίας του μικροσυστήματος αυτού για τη ΝΕ ως Γ1, Γ2 και ως γλώσσα πολιτισμικής κληρονομιάς.
The joke and the joker: examining context, intention and accountability in cases of offensive humour
This paper examines cases of humour that have been marked as “offensive” (by addressees/audiences), in an approach that separates the utterance from the speaker. Taking stand-up comedians as a main case-study, the analysis focuses on the life-cycle of jokes, from being uttered in a live-performance context to entering the public sphere, where they become the subject of controversy. The matter of original (a priori) intention of the joke-teller will be put under question, also considering the extent and circumstances in which a speaker (comedian, in this case) can be held accountable for the offense that a joke can cause.
Σύνδεση μεταξύ της έρευνας μάθησης και διδασκαλίας Γ2: Επισημάνσεις και προτάσεις
Η ομιλία αφορά ορισμένα βασικά ζητήματα στη μάθηση μη μητρικής γλώσσας (Γ2), όπως, ρητή/υπόρρητη μάθηση και διδασκαλία, ο ρόλος του γλωσσικού εισαγόμενου/εξαγόμενου καθώς και ο ρόλος της ανατροφοδότησης στα λάθη των μαθητριών/ών. Αφού αναφερθώ ενδεικτικά σε πειραματικές μελέτες που ασχολούνται με τα παραπάνω, θα θίξω μερικά προβλήματα στη μεθοδολογία έρευνας στη Γ2 και θα ολοκληρώσω την ομιλία με παραδείγματα σχετικών διδακτικών δραστηριοτήτων, όπως, δραστηριότητες δομημένου γλωσσικού εισαγόμενου, δικτόγλωσσο κ.ά.
Επανασυστήνοντας την Ελλάδα ως brand στον επενδυτικό λόγο: η περίπτωση του Ελληνικού
Σκοπό της παρουσίασης αποτελεί η μελέτη των γλωσσικών και σημειωτικών τρόπων, μέσω των οποίων η Ελλάδα, έχοντας αφήσει πίσω της την δεκαετή οικονομική κρίση, προσπαθεί να επανασυστήσει το brand της τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή κοινότητα μέσω του επενδυτικού λόγου, ο οποίος αποτελεί έναν από τους προτεραιοποιημένους πολιτικούς λόγους της παρούσας κυβέρνησης. Στο πλαίσιο της πολυτροπικής κριτικής αναλύσης λόγου (Machin & Mayr, 2012), θα αναλυθούν γλωσσικά και σημειωτικά δεδομένα (κυρίως φωτογραφίες και βίντεο), τα οποία προέρχονται από την ιστοσελίδα The Ellinikon project, καθώς επίσης και από ομιλίες του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων σχετικές με την επένδυση του Ελληνικού. Τα ερευνητικά ερωτήματα της παρουσίασης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: 1) Ποιες είναι οι επικρατούσες φαντασιώσεις (imaginaries) (πρβ. Wang & Feng, 2021), οι οποίες κατασκευάζονται γλωσσικά και σημειωτικά σε σχέση με την επένδυση του Ελληνικού; 2) Ποια είναι τα γλωσσικά και σημειωτικά χαρακτηριστικά των φαντασιώσεων αυτών και πώς συσχετίζονται με την εικόνα της “Ελλάδας του μέλλοντος”; Και 3) πώς τα χαρακτηριστικά αυτά υποδηλώνουν τη σταδιακή θεμελίωση μιας φιλικής προς τον ιδιωτικό τομέα ιδεολογίας στην Ελληνική κοινωνία; Η σύγκριση της ανάλυσης της πολιτικής γλώσσας που χρησιμοποιείται για την προώθηση και προβολή των επιτευγμάτων του Ελληνικού με την ανάλυση των πολυτροπικών μέσων κατασκευής της εικόνας των διαφορετικών παραμέτρων της επένδυσης του Ελληνικού δείχνει ότι το brand Ελλάδα κατασκευάζεται μεν ως ένας λόγος ενοποιητικός (πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, ιδιωτικού και δημοσίου τομέα), συμπεριληπτικός, ελπιδοφόρος και υποσχόμενος διαρκή ανάπτυξη και αειφορία αλλά, παράλληλα, δημιουργεί μια αντίθεση ανάμεσα στην ελιτίστικη εικόνα, η οποία κατασκευάζεται στα δεδομένα, και στο προβλεπόμενο master plan, καθώς αφήνει εκτός κάδρου κοινωνικές ομάδες.
Βιβλιογραφία
Machin, D., & Mayr, A. (2012). How to Do Critical Discourse Analysis. New York: Sage.
Wang, Y., & Feng, D. (2021). History, modernity, and city branding in China: A multimodal critical discourse analysis of Xi’an’s promotional videos on social media. Social Semiotics, 1-24.
Teasing apart tense-related encoding and retrieval deficits in aphasia
Persons with stroke-induced aphasia (PWAs) are often impaired in the production of time reference (TR). Moreover, they often exhibit dissociations between reference to the past and reference to the non-past (e.g., Bastiaanse et al., 2011; Fyndanis et al., 2018; Nerantzini et al., 2020). It is not clear, however, whether PWAs’ impaired TR production is due to tense-related encoding (TRE) deficits or tense-related retrieval (TRR) deficits. This study aims at disentangling TRE deficits from TRR deficits in aphasia. To this end, we designed two sentence completion tasks tapping TR (past and future) production. Task 1 was a transformational sentence completion task tapping TRE and TRR processes to a similar extent. Task 2 was a non-transformational sentence completion task predominantly tapping TRR processes. These tasks were administered to seven Greek-speaking PWAs, eight Russian-speaking PWAs, and two groups of age- and education-matched healthy controls. The results suggest that some PWAs had selective TRE deficits and others had selective TRR deficits. This experimental set-up, therefore, allowed us to identify the locus of TR impairment for each PWA. If you want to find out what the specific features of this design are and how it works, please join us and attend my talk!
Νέα Ελληνικά και Αγγλικά: δανεισμός ή εξαγγλισμος;
Στην εποχή μας, η πρωτόγνωρη επιρροή των αγγλικών ως παγκόσμιας γλώσσας και στα νέα ελληνικά είναι τεράστια λόγω της ραγδαίας διάδοσης του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της τεχνολογίας. Οι επιρροές μαρτυρούνται, βεβαίως, σε λεξικό επίπεδο (π.χ. τένις 'τένις' < αγγλ. tennis, κόνσεπτ 'έννοια/ιδέα' < αγγλ. concept) αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις καταλήγουν σε άμεση εισαγωγή αγγλικής ιδιωματικής φρασεολογίας μέσω της λέξη-προς-λέξη μετάφρασης (π.χ. κλαίω πάνω από το χυμένο γάλα < Αγγλ. 'cry over spilled milk'). Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι οι επιρροές της αγγλικής στα νέα ελληνικά παρατηρούνται, ως έναν βαθμό, και σε μορφοσυντακτικό επίπεδο, αποκαλύπτοντας νέες δομές που φαίνεται να «μεταφράζουν» τις αντίστοιχες δομές της αγγλικής, που προηγουμένως δεν παρατηρούνταν στο γραμματικό σύστημα της γλώσσας μας. Η εμφάνιση τέτοιων προτύπων στη μορφοσύνταξη των νέων ελληνικών φαίνεται πως μπορεί να προσθέτει «αγγλοπρεπή» χαρακτηριστικά σε κάποιες περιοχές του γραμματικού συστήματος της ελληνικής. Σε αυτή την παρουσίαση, θα δούμε στοιχεία από παλαιότερες και πιο πρόσφατες μελέτες από τις οποίες προκύπτει ότι, πέραν του κοινού δανεισμού, μεταφέρονται στη γλώσσα μας και αυτούσιες ιδιωματικές δομές με απλή μετάφραση, π.χ. φραστικές ρηματικές δομές, προ-τροποποιημένες υβριδικές ΟΦ, ιδιωματικές εκφράσεις, κλπ. Με βάση το εύρος και το βάθος αυτής της επίδρασης της αγγλικής στην ελληνική, στοιχεία από άλλες γλώσσες καθώς και τη γενικότερη εκτίμηση της κατάστασης από τη σχετική βιβλιογραφία, θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα περί δανεισμού ή εξαγγλισμού της νέας ελληνικής.